ਓਪਨ ਜੇਲ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਭੇਜਿਆ : ਆਈ. ਜੀ.
ਕੈਦੀਆਂ ਨੂੰ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਅਤੇ ਆਜ਼ਾਦ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੇਣ ਲਈ ਭਾਰਤ ’ਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਓਪਨ ਜੇਲ੍ਹਾਂ ਬਣਾਈਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਤਹਿਤ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਪੁਲਸ ਵੀ ਹੁਣ ਹੋਰ ਸੂਬਿਆਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ’ਚ ਓਪਨ ਜੇਲ ਬਣਾਉਣ ’ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।
ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ’ਚ ਓਪਨ ਜੇਲ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਪੁਲਿਸ ਵੱਲੋਂ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਭੇਜਿਆ ਜਾ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਬਕਾਇਦਾ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿਚ ਬੁੜੈਲ ਜੇਲ੍ਹ ਦੇ ਸੁਪਰਡੈਂਟ ਵਲੋਂ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੀ ਇਕ ਓਪਨ ਜੇਲ੍ਹ ਦਾ ਮੁਆਇਨਾ ਵੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਰਾਜਸਥਾਨ ’ਚ ਸਫਲਤਾ ਪੂਰਵਕ ਓਪਨ ਜੇਲ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ।
ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਨੁਸਾਰ ਬੁੜੈਲ ਜੇਲ ਦੇ ਸੁਪਰਡੈਂਟ ਵੱਲੋਂ ਬਕਾਇਦਾ ਤੌਰ ’ਤੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਜਾ ਕੇ ਓਪਨ ਜੇਲ੍ਹ ਸਬੰਧੀ ਸਟੱਡੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੀ ਪ੍ਰਬੰਧ ਵਿਵਸਥਾ ਉੱਚ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਬੇਹੱਦ ਪਸੰਦ ਆਈ ਹੈ। ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੀ ਓਪਨ ਜੇਲ੍ਹ ਦੀ ਤਰਜ ’ਤੇ ਹੀ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਿਚ ਓਪਨ ਜੇਲ੍ਹ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਹੈ। ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦੀ ਸਹਿਮਤੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਨੂੰ ਅਮਲੀਜਾਮਾ ਪਹਿਨਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ।
ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਦੇ ਆਈ. ਜੀ. ਜੇਲ੍ਹਾਂ ਰਾਜ ਕੁਮਾਰ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ ਓਪਨ ਜੇਲ੍ਹ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਪ੍ਰਸਾਸ਼ਨ ਕੋਲੇ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਹੈ । ਜੇਲ੍ਹ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਵਲੋਂ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੀ ਓਪਨ ਜੇਲ੍ਹ ਦਾ ਮੁਆਇਨਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਸਫਲ ਓਪਨ ਜੇਲ੍ਹ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜੇਲ੍ਹ ਵਿਭਾਗ ਵੱਲੋਂ ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਵਿਸਥਾਰਪੂਰਵਕ ਰਿਪੋਰਟ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸ਼ਨ ਨੂੰ ਭੇਜੀ ਗਈ, ਜਿਸ ’ਤੇ ਜਲਦ ਫੈਸਲਾ ਹੋਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਇਹ ਓਪਨ ਜੇਲ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਿਚ ਕਿੱਥੇ ਬਣੇਗੀ ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਅਜੇ ਤੱਕ ਕੋਈ ਫੈਸਲਾ ਨਹੀਂ ਆਇਆ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦੀ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਮਿਲੇਗੀ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਓਪਨ ਜੇਲ ਬਣਾਉਣ ਉੱਤੇ ਜਲਦ ਵਿਚਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
17 ਸੂਬਿਆਂ ’ਚ ਕੈਦੀਆਂ ਲਈ ਬਣੀਆਂ ਤਕਰੀਬਨ 91 ਓਪਨ ਜੇਲਾਂ
ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੇ 17 ਸੂਬਿਆਂ ’ਚ ਕੈਦੀਆਂ ਲਈ ਤਕਰੀਬਨ 91 ਓਪਨ ਜੇਲਾਂ ਬਣਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਨੁਸਾਰ ਸੰਗਾਨੇਰ ਓਪਨ ਜੇਲ੍ਹ ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿੱਚ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਜੋ ਕਿ ਸਫਲਤਾ ਪੂਰਵਕ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋ ਇਲਾਵਾ ਔਰਤ ਕੈਦੀਆਂ ਲਈ ਪਹਿਲੀ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਜੇਲ੍ਹ 2010 ਵਿੱਚ ਪੁਣੇ ਦੇ ਯਰਵਦਾ ਵਿੱਚ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਜਦ ਕਿ ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਜੇਲ੍ਹ 2012 ਵਿੱਚ ਕੇਰਲ ਦੇ ਪੂਜਾਪੁਰਾ ਵਿੱਚ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ।
ਓਪਨ ਜੇਲ ਵਾਲੇ ਕੈਦੀਆਂ ਨੂੰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜੇਲ੍ਹ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਜਾ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਸਹੂਲਤ
ਓਪਨ ਜੇਲ੍ਹ ਆਮ ਜੇਲਾਂ ਵਾਂਗ ਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ’ਚ ਕਿ ਛੋਟੇ ਮਕਾਨਾਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਮਰੇ ਬਣਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਜੇਲ ’ਚ ਜਿਸ ਕੈਦੀ ਨੂੰ ਸਜ਼ਾ ਹੋਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਉਸਨੂੰ ਉਸਦੇ ਪੂਰੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਜੇਲਾਂ ਵਿਚ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੈਦੀਆਂ ਨੂੰ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਹੱਥੀ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦਾ ਹੁਨਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਓਪਨ ਜੇਲ ’ਚ ਕੈਦੀਆਂ ਨੂੰ ਸਹੂਲਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਸਵੇਰੇ 9 ਵਜੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਜੇਲ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ 5 ਵਜੇ ਮੁੜ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜੇਲ ਵਿਚ ਆਉਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਕੈਦੀ ਦੀ ਜੇਲ ਤੋਂ ਨਿਕਲਣ ਅਤੇ ਜੇਲ ਵਿਚ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਪੂਰੀ ਨਜ਼ਰਸਾਨੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਜੇਕਰ ਕਈ ਵਾਰ ਅਜਿਹਾ ਹੋ ਜਾਵੇ ਕਿ ਕੈਦੀ ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ ਜੇਲ੍ਹ ਤੋਂ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਬਾਹਰ ਕੱਢਿਆ ਪਰ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਉਹ ਮੁੜ ਜੇਲ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਨਹੀਂ ਆਇਆ ਤਾਂ ਗ੍ਰਿਫਤ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਮੁੜ ਓਪਨ ਜੇਲ ਦੀ ਬਜਾਏ ਆਮ ਜੇਲ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।